Hostname: page-component-cd9895bd7-dzt6s Total loading time: 0 Render date: 2024-12-18T23:04:15.517Z Has data issue: false hasContentIssue false
  • English
  • Français

Soviet war memorials and the re-construction of national and local identities in post-communist Poland

Published online by Cambridge University Press:  20 November 2018

Ewa Ochman
Ewa Ochman*
Affiliation:
Russian and East European Studies, University of Manchester, UK. Email: [email protected]
Get access Rights & Permissions [Opens in a new window]

Abstract

This article proposes to look afresh at the legacies of communism in urban spaces in post-1989 Poland. Specifically, it investigates the fate of Red Army monuments and explores how these public spaces have been used in the multifaceted and multileveled process of post-communist identity formation. The article suggests that Red Army monuments constitute sites for the articulation of new narratives about the country's past and future which are no longer grounded in the fundamental division between “us” (the nation) and “them” (the supporters of communism) and which are far from being fixed in the binary opposition of the banished and the embraced past. The reorganization of public memory space does not only involve contesting the Soviet past or affirming independence traditions but is rather the outcome of multilayered processes rooted in particularities of time and space. Moreover, the article argues that the dichotomy “liberator versus occupier,” often employed as a viable analytical tool by scholars investigating the post-communist memorial landscape, impedes our understanding of the role played by Soviet war memorials in the process of re-imagining national and local communities in post-1989 Eastern Europe.

Keywords

Soviet war memorialspost-communist Polandcollective memoryidentity politics
Type
Articles
Information
Nationalities Papers , Volume 38 , Issue 4 , July 2010 , pp. 509 - 530
Copyright
Copyright © 2010 Association for the Study of Nationalities 

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

References

Babuchowski, Szymon. “Niewdzięczne pomniki.” Gość Niedzielny 14 May 2007. Web. 17 Oct. 2008 <http://goscniedzielny.wiara.pl/index.php?grupa=6&art=1179154259&dzi=1104786574&idnumeru=1178710155>>Google Scholar
Baldersheim, Haral, Illner, Michal, and Wollmann, Hellmut, eds. Local Democracy in Post-Communist Europe. Opladen: Leske, 2003. Print.Google Scholar
Baziur, Grzegorz. Armia Czerwona na Pomorzu Gdańskim 1945-1947. Warsaw: IPN, 2003. Print.Google Scholar
Brier, Robert. “The Roots of the ‘Fourth Republic': Solidarity's Cultural Legacy to Polish Politics.” East European Politics & Societies 23.1 (2009): 63–85. Print.Google Scholar
Brüggemann, Karsten, and Kasekamp, Andres. “The Politics of History and the ‘War of Monuments’ in Estonia.” Nationalities Papers 36 (2008): 425–48. Print.Google Scholar
Ciesielski, Stanisław, Hryciuk, Grzegorz, and Srebrakowski, Aleksander, eds. Masowe deportacje ludności w Związku Radzieckim. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2003. Print.Google Scholar
Czaplicka, John J., and Ruble, Blair A., eds. Composing Urban History and the Constitution of Civic Identities. Washington, DC: Woodrow Wilson Centre P; Baltimore and London: John Hopkins UP, 2003. Print.Google Scholar
Davies, Norman. Rising ‘44. London: Pan, 2003. Print.Google Scholar
Duda, Wojciech, and Fijałek, Krzysztof. “Ostatnia droga sałdatów.” Gazeta Wyborcza 16 July 1997. Print.Google Scholar
Elsner, Jaś. “Iconoclasm and the Preservation of Memory.” Monuments and Memory, Made and Unmade. Ed. Nelson, Robert S. and Olin, Margaret. Chicago and London: U of Chicago P, 2003. 209–321. Print.Google Scholar
Esbenshade, Richard S. “Remembering to Forget: Memory, History, National Identity in Postwar East-Central Europe.” Representations 49 (Winter 1995): 72–96. Print.Google Scholar
Forum. “Czy powinien zniknąć?” Dawne Kłodzko, 4 May 2007-22 Feb. 2008. Web. 12 Aug. 2008. <http://forum.dawneklodzko.pl>>Google Scholar
Forum. “Pomnik na piaskach.” Moja Czeladź Moje Miasto, 3 Nov. 2007-11 Mar. 2009. Web. 11 July 2009. <http://czeladz.org.pl/phpBB/viewtopic.php?p=9212>>Google Scholar
Forum. “Z Polski znikną symbole dyktatury komunistycznej.” Sosnowiecfakty.pl, 29 Apr. 2007-20 Dec. 2008. Web. 12 July 2009. <http://www.sosnowiecfakty.pl/news.php?id=2382>>Google Scholar
Frąckiewicz, Stanisław. “Majowy patriotyzm.” Super Nowa 3 May 2007. Web. 12 Aug. 2008. <http://www.bespress.pl/fr.php?i=1684>>Google Scholar
Golon, Miroslaw. “Powstanie pomnika wdzięczności Armii Czerwonej w Toruniu w 1946 roku.” Rocznik Toruński 30 (2003): 161–81. Print.Google Scholar
Gottesman, Krzysztof. “Delikatnie ze zbiorową pamięcią.” Rzeczpospolita 24 May 2007. Web. 20 Oct. 2008. <http://www.rzeczpospolita.pl/dodatki/druga_strona_070524/druga_strona_a_5.html>>Google Scholar
Grabowski, Jarosław. “Z polskich miast znikną symbole komunizmu.” Gazeta Wyborcza 29 Apr. 2007. Web. 14 Aug. 2008. <http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,53600,4099002.html>>Google Scholar
Huyssen, Andreas. Present Pasts: Urban Palimpsests and the Politics of Memory. Stanford: Stanford UP, 2003. Print.Google Scholar
Janke, Igor. “Zdrojewski: Gosiewski to polityk przyszłości.” An interview with Bogdan Zdrojewski. Gazeta Wyborcza 8 May 2007. Web. 19 Oct. 2008. <http://wyborcza.pl/>>Google Scholar
Kałucki, Jarosław. “Wojna o pomnik wdzięczności.” Rzeczpospolita 4 Jan. 2010. Web. 5 Jan. 2010. <http://www.rp.pl/artykul/17,414665.html>>Google Scholar
Kantyka, Jan. Upamiętnione miejsca walk o społeczne i narodowe wyzwolenie na Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim. Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 1975. Print.Google Scholar
Klejmon, Dariusz “Vivat 3 Maj!” Magazyn Ratuszowy 17 May 2002. Print.Google Scholar
Kwiatkowski, Piotr Tadeusz. Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji. Warsaw: Scholar, 2008. Print.Google Scholar
Łoziński, Bogumił. “Pomniki mają łączyć a nie dzielić.” An interview with Archbishop Sławoj Leszek Głódź. Dziennik 9 May 2007. Web. 1 Aug. 2008. <http://www.dziennik.pl/opinie/article31872/Pomniki_maja_laczyc_a_nie_dzielic.html>>Google Scholar
Łuczak, Maciej. “Ludzie z żelaza.” Wprost 1 Aug. 1999. Web. 15 Jan. 2009. <http://www.wprost.pl/ar/4943/Ludzie-z-zelaza/>>Google Scholar
Madajczyk, Piotr. Przyłączenie Śląska opolskiego do Polski: 1945-1948. Warsaw: ISP PAN, 1996. Print.Google Scholar
Madeja, Jacek. “Pomnik na placu Wolności: jedni są, za, drudzy przeciw.” Gazeta Wyborcza 3-4 Feb. 2007. Katowice ed. Print.Google Scholar
Mężyński, Andrzej. “Ujazdowski: nie chcemy pomnikowej wojny z Rosją.” Dziennik 7 May 2007. Web. 15 Aug. 2008. <http://www.dziennik.pl/polityka/article31432/Ujazdowski_Nie_chcemy_pomnikowej_wojny_z_Rosja.html>>Google Scholar
Mitchell, Katharyne. “Monuments, Memorials, and the Politics of Memory.” Urban Geography 24 (2003): 442–59. Print.Google Scholar
Nijakowski, Lech M. Polska polityka pamięci. Warsaw: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, 2008. Print.Google Scholar
Ogdowski, Marcin. “Kłopot z gwiazdami.” Polityka 27 May 2006. Web. 11 Jan. 2009. <http://archiwum.polityka.pl/art/klopot-z-gwiazdami,372792.html>>Google Scholar
Olechowski, Jarosław. “Nie ruszajcie sowieckich pomników.” Rzeczpospolita 11 May 2007. Web. 6 Oct. 2008. <http://www.rzeczpospolita.pl/gazeta/wydanie_070511/kraj/kraj_a_5. html>>Google Scholar
PAP. “Politycy o projecie ustawy dekomunizacyjnej.” Gazeta Wyborcza 6 May 2007. Web. 6 Aug. 2008. <http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/2029020,53600,4109347.html?sms_code>>Google Scholar
Frąckiewicz, Stanisław. “Ujazdowski: obecna konstytucja jest wynikiem zgniłego kompromisu.” Gazeta Wyborcza 2 May 2007. Web. 6 Aug. 2008. <http://serwisy.gazeta.pl/kraj/1,34308,4103005.html>>Google Scholar
Paszkowski, Roman. “Przedmowa do czwartego wydania.” Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939-1945. Ed. Czubryt-Borkowski, Czeslaw. Warsaw: Sport i Tursytyka, 1988. 5–7. Print.Google Scholar
Pietryga, Tomasz. “Trudne obalanie pomników PRL.” Rzeczpospolita 7 Mar. 2008. Web. 6 Oct. 2008. <http://www.rp.pl/artykul/103221.html>>Google Scholar
Pilch, Andrzej, ed. Nekropolia Radzieckie w Polsce Południowej. Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 1976. Print.Google Scholar
PiS. Election Program. “IV Rzeczpospolita - Sprawiedliwość dla wszystkich. Program Prawa i Sprawiedliwości, Wybory 2005.” Web. 11 July 2009. <http://www.pis.org.pl/dokumenty.php>>Google Scholar
“Pomniki historyczne.” Dąbrowa Górnicza. Nieoficjalna Strona Mieszkańców Miasta, 12 Nov. 2008. Web. 7 July 2009. <http://dabrowa.pl/dg_historia_pomniki-historyczne_dabrowa-g.htm>>Google Scholar
“Pomniki i rzeźby.” album.radom.pl, 31 Aug. 2007. Web. 11 July 2009. <http://album.radom.pl/index.php?n=Tekst.Pomniki>>Google Scholar
Resolution of City Council Kraków [Uchwała Rady Miejskiej Kraków]. No. VI/52/90, 8 Sept. 1990 and no. X/73/90, 30 Oct. 1990. Web. 11 July 2009. <http://www.bip.krakow.pl/?id=121>>Google Scholar
Resolution of City Council Legnica [Uchwala Rady Miejskiej Legnica]. No. XLVIII/403/09, 28 Dec. 2009. Web. 5 Jan. 2010. <http://miastolegnica.bip-gov.info.pl/bip/>>Google Scholar
Sanford, George. Katyn and the Soviet Massacre of 1940. London and New York: Routledge, 2005. Print.Google Scholar
Sejm of the Republic of Poland. Legislative Initiative. First Reading. “Projekt ustawy o usunieciu symboli komunizmu z życia publicznego w Rzeczypospolitej Polskiej.” 21 Aug. 2007. Web. 11 July 2009. <http://www.sejm.gov.pl/archiwum/prace/kadencja5/prace5.htm>>Google Scholar
Silesian Voivodeship Office [Śląski Urząd Wojewódzki]. Sites of Memory. Web. 7 July 2009. <http://www.katowice.uw.gov.pl>>Google Scholar
Snyder, Timothy. “Memory of Sovereignty and Sovereignty over Memory: Poland, Lithuania and Ukraine, 1939-1999.” Memory & Power in Post-War Europe. Ed. Werner Müller, Jan. Cambridge: Cambridge UP, 2002. 39–58. Print.Google Scholar
Śpiewak, Paweł. Pamięć po komunizmie. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2005. Print.Google Scholar
Średziński, Przemysław. “PiS bierze się za pomniki i nazwy ulic.” Dziennik 15 May 2007. Web. 12 Aug. 2008. <http://www.dziennik.pl/polityka/article32580/PiS_bierze_sie_za_pomniki_i__nazwy_ulic.html>>Google Scholar
Swianiewicz, Paweł. “Reforming Local Government in Poland. Top-down and Bottom-up Processes.” Reforming Local Government in Europe. Ed. Kersting, Norbert and Vetter, Angelika. Opladen: Leske, 2003. 283–308. Print.Google Scholar
Uhlig, Dominik. “Estonia a pomnikowa ustawa Ujazdowskiego.” Gazeta Wyborcza 2 May 2007. Web. 16 July 2008. <http://wyborcza.pl/dziennikarze/1,96017,4102593.html>>Google Scholar
Urbanek, Mariusz. “Dziewczynka z pomnika wdzięczności.” Gazeta Wyborcza 18 May 2007. Web. 16 July 2008. <http://wroclaw.gazeta.pl/wroclaw/1,35769,4141454.html>>Google Scholar
Verdery, Katherine. The Political Lives of Dead Bodies. New York: Columbia UP, 1999. Print.Google Scholar
Williams, Paul. “The Afterlife of Communist Statuary: Hungary's Szobopark and Lithuania's Grutas Park.” Forum for Modern Language Studies 44.2 (2008): 187–98. Print.Google Scholar
Wirtwein, Agnieszka. “Premier: pomniki w Polsce to polska sprawa.” Dziennik 8 May 2007. Web. 12 Aug. 2008. <http://www.dziennik.pl/polityka/article31603/Premier_Pomniki_w_Polsce_to_polska_sprawa.html>>Google Scholar
Yampolsky, Mikhail. “In the Shadow of Monuments. Notes on Iconoclasm and Time.” Trans. John Kachur. Soviet Hieroglyphics. Visual Culture in Late Twentieth-Century Russia. Ed. Condee, Nancy. Bloomington and Indianapolis: Indiana UP, 1995. 93–112. Print.Google Scholar