Hostname: page-component-cd9895bd7-hc48f Total loading time: 0 Render date: 2024-12-25T09:29:43.343Z Has data issue: false hasContentIssue false
  • English
  • Français

Corporate Social Responsibility of Dutch Entrepreneurs in the Twentieth Century

Published online by Cambridge University Press:  18 February 2015

Keetie Sluyterman
Get access Rights & Permissions [Opens in a new window]

Abstract

On the basis of articles in contemporary periodicals, literature, and company archives, this article explores the views of entrepreneurs and society about what constitutes the responsibility of entrepreneurs. From the mid-nineteenth century, we can trace discussions about how entrepreneurs should behave in their own company and toward society, but these ideas were far from constant over time. The changing views on the social responsibilities of entrepreneurs give us therefore important information about changes in the national business system. Though focused on the Dutch entrepreneurs in their relationship to Dutch society, the article includes the influence of ideas from abroad. International management literature abounded in the Netherlands, and multinational companies often picked up ideas from other countries. How companies and entrepreneurs defined their responsibilities depended to a large extent on the criticisms launched by the outside world. Entrepreneurs and company managers responded to concerns in the society of which they formed part, and the progressive ones among them, the true leaders, searched for ways of reconciling the requirements of their business with the demands of the society.

Type
Articles
Information
Enterprise & Society , Volume 13 , Issue 2 , June 2012 , pp. 313 - 349
Copyright
Copyright © The Author(s) 2012. Published by Cambridge University Press on behalf of the Business History Conference. All rights reserved.

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

References

Bibliography of Works Cited

Books

Albert, Michel. Capitalisme contre capitalisme. Paris, France: Editions du Seuil, 1991.Google Scholar
Alberts, W.H.M.E., van den Boomen, P.H.J., and Fischer, E.J., et al. Marges van de vakbeweging. Een analyse aan de hand van de Twentse katoenstakingen in 1923–1924 en 1931–1932. Vol. 2, Cahiers Sociale Geschiedenis. ‘s-Gravenhage, The Netherlands: Nijhoff, 1982.Google Scholar
Bantje, H.F.W. Twee eeuwen met de weduwe. Geschiedenis van De Erven de Wed. J. van Nelle NV, 1782-1982. Rotterdam, The Netherlands: Van Nelle, 1981.Google Scholar
Bartels, J. De ondernemer en zijn taak. Rotterdam, The Netherlands: Unilever, 1963.Google Scholar
Bartels, J. Bedrijfsleven, politie en (politiek) geweld. The Hague, The Netherlands: Stichting Maatschappij en Onderneming, 1988.Google Scholar
Blanken, I.J. De ontwikkeling van de N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken tot elektrotechnisch concern. Vol. 3, Geschiedenis van Philips Electronics N.V. Leiden, The Netherlands: Nijhoff, 1992.Google Scholar
Blanken, I.J.. Onder Duits beheer. Vol. 4, Geschiedenis van Philips Electronics N.V. Zaltbommel, The Netherlands: Europese Bibliotheek, 1997.Google Scholar
Blanken, I.J.. Een industriële wereldfederatie. Vol. 5, Geschiedenis van Philips Electronics N.V. Zaltbommel, The Netherlands: Europese Bibliotheek, 2002.Google Scholar
Boudhan, B., Vonk, I., and Nelissen, F.. Maatschappelijk ondernemen. Dienen en verdienen. Den Haag, The Netherlands: SMO, 1996.Google Scholar
Brand, A.F., Kimman, E., and van Luijk, H.J.L., et al., eds. Bedrijfsethiek in Nederland-Onderneming en verantwoordelijkheid. Utrecht, The Netherlands: Het Spectrum, 1989.Google Scholar
Bruggeman, J., and Camijn, A.. Ondernemers verbonden; 100 jaar ondernemersorganisaties in Nederland. Wormer, The Netherlands: Immerc, 1999.Google Scholar
Carson, Rachel. Silent Spring. Boston: Houghton Mifflin, 1962.Google Scholar
Cramer, Jacqueline, Aarsen, Wilfried, et al. Ondernemen met hoofd en hart: duurzaam ondernemen: praktijkervaringen. Assen, The Netherlands: Koninklijke Van Gorcum, 2002.Google Scholar
Cregten, H.K.M., van der Heijden, A., Hoogendoorn, J.W., et al. Maatschappelijke verslaggeving. Een aanzet tot een fundamentele beschouwing over het maatschappelijk functioneren van ondernemingen en non-profit organisaties. Leiden, The Netherlands: H.E. Stenfert Kroese, 1978.Google Scholar
Crouch, Colin. Capitalist Diversity and Change. Recombinant Governance and Institutional Entrepreneurs. Oxford: Oxford University Press, 2005.CrossRefGoogle Scholar
de Galan, C., Hoefnagels, H. (s.j.), and Kuin, P.. Kritiek en tegenkritiek. De onderneming in de huidige maatschappij. Den Haag, The Netherlands: SOMO, 1973.Google Scholar
de Hen, P.E. Actieve en re-actieve industriepolitiek. De overheid en de ontwikkeling van de Nederlandse industrie in de jaren dertig en tussen 1945 en 1950. Amsterdam, The Netherlands: Arbeiderspers, 1980.Google Scholar
Giele, J., ed. Een kwaad leven. Heruitgave van de “Enquête betreffende werking en uitbreiding der wet van 19 September 1874 (Staatsblad No. 130) en naar den toestand van fabrieken en werkplaatsen” (Sneek 1887). Nijmegen, The Netherlands: Uitgeverij Link, 1981.Google Scholar
Habisch, André, et al., eds. Corporate Social Responsibility across Europe. Berlin, Germany: Springer, 2005.CrossRefGoogle Scholar
Hancké, Bob, Martin Rhodes, and Mark Thatcher, eds. Beyond Varieties of Capitalism. Conflict, Contradictions, and Complementarities in the European Economy. Oxford: Oxford University Press, 2007.Google Scholar
Jones, Geoffrey. Renewing Unilever. Transformation and Tradition. Oxford: Oxford University Press, 2005.Google Scholar
Kleij, H.C., Sociaal ondernemerschap. Een rechtssociologische studie van de antwoorden van J.C. van Marken jr. op de Sociale Kwestie. Dordrecht, The Netherlands: Dekker, 1986.Google Scholar
Kuin, P. Management is méér. De sociale verantwoordelijkheid van de ondernemer. Amsterdam, The Netherlands: Elsevier, 1977.Google Scholar
Lammers, A. Uncle Sam en Jan Salie. Hoe Nederland Amerika ontdekte. Amsterdam, The Netherlands: Uitgeverij Balans, 1989.Google Scholar
Meadows, D., et al. Limits to Growth. New York: Universe Books, 1972.Google Scholar
Metze, M. Kortsluiting: hoe Philips zijn talenten verspilde. Nijmegen, The Netherlands: Sun, 1991.Google Scholar
Mitchell, Neil J. The Generous Corporation. A Political Analysis of Economic Power. New Haven, CT: Yale University Press, 1989.CrossRefGoogle Scholar
Mooij, Joke, ed. Rabobank Matters. Utrecht, The Netherlands: Rabobank, 2009.Google Scholar
Morano, Roy W. The Protestant Challenge to Corporate America; Issues of Social Responsibility. Ann Arbor, MI: UMI Research Press, 1982.Google Scholar
Morgan, Glenn,Whitley, Richard, and Moen, Eli, eds. Changing Capitalisms? Internationalization, Institutional Change, and Systems of Economic Organization. Oxford: Oxford University Press, 2005.Google Scholar
Paulussen, Jan and Blanken, Ivo. Samenwerking tusschen Nederlandsche industrieën met groote internationale belangen: 70 jaar contactcommissie (1934-2004). Zaltbommel, The Netherlands: Uitgeverij Aprilis, 2004.Google Scholar
Ramondt, Joop. Bedrijfsdemocratisering zonder arbeiders. Een evaiuatie van werkervaringen met werkoverieg en werkstructuren. Brussels, Belgium: Samson Uitgeverij, 1975.Google Scholar
Reich, Robert B. Supercapitaiism. The Transformation of Business, Democracy, and Everyday Life. New York: Alfred A. Knopf, 2007.Google Scholar
Schuyt, Th.N.M. De Fiiantropische Sector en “Philanthropic Studies” in Nederiand. Wetenschappeiijke beiangsteiiing voor een maatschappeiijke sector in wording. Houten, The Netherlands: Bahn Stafleu Van Lochum, 2001.Google Scholar
Schwitters, R.J.S., Derisico’s van dearbeid. Hetontstaan van de Ongevaiienwet van 1901 in socioiogisch perspectief. Groningen, The Netherlands: Wolters-Noordhoff, 1991.Google Scholar
Schwitters, R.J.S. SER. Corporate Sociai Responsibiiity. A Dutch Approach. Assen, The Netherlands: Van Gorcum, 2001.Google Scholar
Sluyterman, Keetie. Winnen met papier. Vijftig jaar uit de 250-jarige geschiedenis van Proost en Brandt, 1942–1992. Diemen, The Netherlands: Proost en Brandt, 1992.Google Scholar
Sluyterman, Keetie. Driekwart eeuw CSM: Cash Fiow, strategie en mensen. Diemen, The Netherlands: CSM, 1995.Google Scholar
Sluyterman, Keetie. Dutch Enterprise in the Twentieth Century. Business Strategies in a Smaii Open Economy. London: Routledge, 2005.Google Scholar
Sluyterman, Keetie, and Wubs, Ben. Over grenzen: Muitinationais en de Nederiandse markteconomie. Voi. 2, Bedrijfsieven in Nederiand in de twintigste eeuw. Amsterdam, The Netherlands: Boom, 2009.Google Scholar
Smal, C.A. De sociaie kwestie: Rerum Novarum, een verkenning in verieden en toekomst. Kampen, The Netherlands: Kok, 1991.Google Scholar
Stoop, S. De sociale fabriek. Sociale politiek bij Philips Eindhoven, Bayer Leverkusen en Hoogovens IJmuiden. Dissertatie, Utrecht: Stenfert Kroese, 1992.Google Scholar
ten Horn-van Nispen, L.C.W.J.M. Jan B.M. van Besouw, een sociaaigeïnspireerd ondernemer rond 1900. Tilburg, The Netherlands: Stichting Zuidelijk Historisch Contact, 1971.Google Scholar
Theunissen, J.G.L. Jan Frederik Viekke, 1849-1903. Ethiek en rentabiiiteit in een ondernemersieven. Tilburg, The Netherlands: Stichting Zuidelijk Historisch Contact, 1966.Google Scholar
van der Woude, Rolf E. Geioof in de brouwerij: opkomst, bioei en ondergang van bierbrouwerij De Gekroonde Vaik. Amsterdam, The Netherlands: Bas Lubberhuizen, 2009.Google Scholar
van Genabeek, Joost. Met vereende kracht risico’s verzacht. De piaats van onderiinge huip binnen de negentiende-eeuwse particuiiere regeiingen van sociaie zekerheid. Amsterdam, The Netherlands: Stichting Beheer IISS, 1999.Google Scholar
van Geneugten, W.J.M., van Gestel, R.A.J., Prins, J.E.J., et al. NGO’s ais “nieuwe toezichthouders” op de naieving van mensenrechten door muitinationaie ondernemingen. Amsterdam, The Netherlands: Boom, 2004.Google Scholar
van Hoorn, Th. P., and van der Schroeff, H.J., eds. Ais sanering dreigt. Signaiering, preventie en besturing van afbouw van bedrijfsactiviteiten. Brussels, Belgium: Samsom, 1982.Google Scholar
van Huijstee, M.M. Business and NGOs in Interaction. A Quest for Corporate Socia! Responsibility, Netherlands Geographical Studies 393. Utrecht, The Netherlands: Koninklijk Nederlands Aardrijkkundig Genootschap, 2010.Google Scholar
van Luijk, H.J.L. In het belang van de onderneming. Aantekeningen voor een bedrijfsethiek. Delft, The Netherlands: Eburon, 1985.Google Scholar
van Os, J. Bedrijfsorganisatie. Leiden, The Netherlands: Uitgeversvennootschap Futura, 1920.Google Scholar
van Riemsdijk, M.J. Actie of dialoog. Over de betrekkingen tussen maatschappij en onderneming. Enschede, The Netherlands: Dissertation Universiteit Twente, 1994.Google Scholar
van Schelven, A.L., Onderneming en familisme: opkomst, bloei en neergang van de textielonderneming Van Heek & Co te Enschede. Leiden, The Netherlands: Martinus Nijhoff, 1984.Google Scholar
van Tulder, Rob and Alex van, der Zwart. Reputaties op het spel. Maatschappelijk verantwoord ondernemen in een onderhandelingssamenleving. Utrecht, The Netherlands: Het Spectrum, 2003.Google Scholar
van Waarden, Frans. Het geheim van Twente. Fabrieksverenigingen in de oudste grootindustrie van Nederland, 1800–1940. Amersfoort, The Netherlands: Academische Uitgeverij, 1988.Google Scholar
Veraart, J.A. Vraagstukkendereconomische bedrijfsorganisatie. ‘s-Hertogenbosch, The Netherlands: C.N. Teulings, 1918.Google Scholar
Verbong, G., van Selm, A., Knoppers, R., et al. Een kwestie van lange adem. De geschiedenis van duurzame energie in Nederland. Boxtel, The Netherlands: Aeneas, 2001.Google Scholar
Verburg, C.A. De maatschappelijke verantwoordelijkheid van hetgrootbedrijf. Pleidooi voor een politieke organisatiesociologie. Amsterdam, The Netherlands: VU Boekhandel/Uitgeverij, 1982.Google Scholar
Verstraeten, Johan and Gerwen, Jef van. Business & Ethiek, spelregels voor het ethisch ondernemen. Tielt: Lannoo, 1990.Google Scholar
World Commission on Environment and Development. Our Common Future. Oxford: Oxford University Press, 1987.Google Scholar

Articles and Essays

Barth, J.P. “De plaats van de NV in de maatschappelijke orde.” Naamlooze Vennootschap 55, no. 3 (1977): 53–64.Google Scholar
Bouwens, Bram and Dankers, Joost. “The Invisible Handshake: Cartelization in the Netherlands, 1930-2000.” Business History Review 84, no. 4 (Winter 2010): 751–72.CrossRefGoogle Scholar
Bruch, Heike, and Walter, Frank. “The Keys to Rethinking Corporate Philanthropy.” MIT Sloan Management Review 47, no. 1 (Fall 2005): 49–55.Google Scholar
Carroll, Archie B. “A History of Corporate Social Responsibility: Concepts and Practices.” In The Oxford Handbook of Corporate Social Responsibility, edited by Andrew Crane, et al., 19–45. Oxford: Oxford University Press,2008.Google Scholar
Crane, Andrew et al. “The Corporate Social Responsibility Agenda.” In The Oxford Handbook of Corporate Social Responsibility, edited by Andrew Crane, et al., 3–15. Oxford: Oxford University Press, 2008.CrossRefGoogle Scholar
de Jong, Abe Röell, Ailsa, and Westerhuis, Gerarda. “Changing National Business Systems: Corporate Governance and Financing in the Netherlands, 1945–2005.” Business History Review 84, no. 4 (Winter 2010): 773–98.CrossRefGoogle Scholar
de Pous, J.W. “Rede ter gelegenheid van het vijfentwintigjarig bestaan van de SER, 3 september 1975.” In SER, Economische orde en beleid. Twintig jaren sociaal-economisch beleid. Bundel ter gelegenheid van het aftreden van dr. J.W. de Pous als voorzitter van de Sociaal-Economische Raad (1964-1984), 221–52. Deventer, The Netherlands: Kluwer, 1985.Google Scholar
Eringaard, J.C. “Een bureau voor sociale adviezen.” Sociaal Weekblad 12, nos. 47, 52 (1898): 389–90, 427–8.Google Scholar
Evelein, G.F. “Industrial Welfare Work in Holland.” Naamlooze Vennootschap 1 (1922): 214–17, 243–6.Google Scholar
Hall, Peter A. and Soskice, David. “An Introduction to Varieties of Capitalism.” In Varieties of Capitalism. The Institutional Foundations of Comparative Advantage, edited by David Soskice, 1–68. Oxford: Oxford University Press, 2001.CrossRefGoogle Scholar
Harvey, Charles, et al. “Andrew Carnegie and the Foundations of Contemporary Entrepreneurial Philanthropy.” Business History 53, no. 3 (2011): 425–50.CrossRefGoogle Scholar
Hijmans, Ernst. “Productievraagstukken in verband met crisis.” Naamlooze Vennootschap 1 (1922): 159–61, 186–8, 208–11.Google Scholar
Homburg, E. “Chemie.” In Techniek in Nederland in de twintigste eeuw, vol. II, delfstoffen, energie, chemie, edited by Albert de la Bruheze, A.A., 269–408. Zutphen, The Netherlands: Walburg Pers, 2000.Google Scholar
Kuin, P. “Goals for Management in the Next Ten Years.” Paper presented at the 14th International Management Congress, Rotterdam, UK, 1966.Google Scholar
Lazonick, William. “Innovative Business Models and Varieties of Capitalism: Financialization of the US Corporation.” Business History Review 84 (Winter 2010): 675–702.CrossRefGoogle Scholar
Melé, Domènec. “Corporate Social Responsibility Theories.” In The Oxford Handbook of Corporate Social Responsibility, edited by Andrew Crane, et al., 47–81. Oxford: Oxford University Press, 2008.Google Scholar
Miltenburg, John and Veerman, Anne-Claire. “Akzo Nobel: een experiment met gevolgen.” In Innovatie of Imitatie? CAO-vernieuwing op ondernemingsniveau, edited by Evert Smit, 25–38. Den Haag, The Netherlands: Elsevier Bedrijfsinformatie, 2000.Google Scholar
Norberg, Johan. “Why Corporations Shouldn’t Be Socially Responsible: A Critical Examination of CSR.” Paper presented at the conference “Managing on the Edge,” University of Nijmegen, September 25, 2003.Google Scholar
Porter, Michael and Kramer, Mark. “Challenging Assumptions.” In EBF on Corporate Social Responsibility, 3–4. London: European Business Forum, 2004.Google Scholar
Pronk, D., and Tack, P.J.. “Van ‘Corporate Social Responsibility’ Tot ‘Corporate Giving’.” In Filantropie en Sponsoring; een wetenschappelijke reflectie, edited by Hoff, S.J.M., 67–93. Amsterdam, The Netherlands: VU Uitgeverij, 1997.Google Scholar
Schuyt, T.N.M. “Een tweede gouden eeuw?” ESB, June 21, 2002.Google Scholar
Sluyterman, Keetie. “Paternalistische ondernemers in de Achterhoek: de drukkerij-uitgeverij Misset tussen 1914 en 1940.” In Bewogen en bewegen. De historicus in het spanningsveid tussen economie en cuituur. Liber amicorum aangeboden aan Prof. Dr. H.F.J.M. van den Eerenbeemt ter gelegenheid van zijn 25-jarig professoraat aan de Katholieke Hogeschool te Tilburg, 1961–1986. Tilburg, The Netherlands: Stichting Zuidelijk Historisch Contact, 1986.Google Scholar
Sluyterman, Keetie. “Introduction: Changing Business Systems in the Netherlands in the Twentieth Century.” Business History Review 84, no. 4 (Winter 2010): 737–50.CrossRefGoogle Scholar
Sluyterman, Keetie and Wubs, Ben. “Multinationals and the Dutch Business System: The Cases of Royal Dutch Shell and Sara Lee.” Business History Review 84, no. 4 (Winter 2010): 799–822.CrossRefGoogle Scholar
Tabaksblat, Morris. “Dialoog binnen de samenleving. Unilevers visie op verantwoord ondernemen.” Paper presented at the Symposium Veerstichting, Leiden 1997.Google Scholar
Jeroen, Touwen. “Varieties of capitalism en de Nederlandse economie in de periode 1950–2000.” Tijdschrift voor Sociale en Economische Geschiedenis 3 (2006): 73–104.Google Scholar
van Blom, D. “Collectieve bedrijfsorganisatie.” De Economist, Jrg. (1919): 639–54.CrossRefGoogle Scholar
van der Zwan, Arie. “Naar een nieuw paradigma in het beleid van ondernemingen.” Socialisme and Democratie 55, no. 10 (1998): 433–9.Google Scholar
van Parijs, Philippe. “Werkelijke vrijheid voor allen. Een antwoord op het neoliberalisme.” In Terugkeer van de ethiek. Denken over economie en samenleving, edited by Bouckaert, L., 131–46. Leuven, Belgium: Acco, 1989.Google Scholar
Visser, Jelle. “CAO-vernieuwing bezien vanuit de vakbeweging.” In Innovatie of imitatie? CAO-vernieuwing op ondernemingsniveau, edited by Evert Smit, 141–9. Den Haag, The Netherlands: Elsevier Bedrijfsinformatie, 2000.Google Scholar
Watkins, D. “Business and South Africa: Reason and Responsibility.” Paper presented at the Business International Conference, London, October 3, 1988.Google Scholar
Whitley, Richard. “Societies, Firms and Markets: The Social Structuring of Business Systems.” In European Business Systems. Firms and Markets in Their National Contexts, edited by Whitley, Richard, 5–45. London: Saga Publications, 1992.Google Scholar
Wooster, Harvey Alden. “University Schools of Business and a New Business Ethics.” Journal of Political Economy 27, no. 1 (1919): 47–63.Google Scholar

Newspapers and Magazines

De Economist.Google Scholar
De Groene Amsterdammer.Google Scholar
Forbes.Google Scholar
Friedman, M. “The Social Responsibility of Business Is to Increase Its Profits.” The New York Times Magazine, September 13, 1970.Google Scholar

Handelsblad.

“Interview with Tony Brak” Shell World, October 1994.Google Scholar

Archival Sources

Heinken Collection.Google Scholar
Shell London Archives.Google Scholar