XI. Extracts from the Liberate Rolls, relative to Loans supplied by Italian Merchants to the Kings of England, in the 13th and 14th Centuries; with an introductory Memoir: by Edward A. Bond, Esq. Communicated by Charles George Young, Esq. York Herald, F.S.A.

Edward A. Bond Esq.

doi:10.1017/S0261340900000436

XI. Extracts from the Liberate Rolls, relative to Loans supplied by Italian Merchants to the Kings of England, in the 13th and 14th Centuries; with an introductory Memoir: by Edward A. Bond, Esq. Communicated by Charles George Young, Esq. York Herald, F.S.A.

Published online by Cambridge University Press: 12 June 2012

Edward A. Bond Esq.

Article contents

Extract
References

Get access

Extract

The object of the accompanying Paper is to draw attention to a series of financial transactions which, although intimately connected with our early history, and essential to its faithful development, have hitherto found no place in its pages. Political economy was the science most remote from the speculations of our chroniclers; nor had they, commonly, such an acquaintance with the affairs of the Exchequer as qualified them to transmit to us a correct exposition of the wealth and resources of the country. We are not surprised therefore to find their statements with regard to the revenue inaccurate and meagre; but we are at a loss to account for their silence respecting the Italian money-lenders who, as it will appear, were the main supporters of the King in periods of financial embarrassment, and who, everywhere dispersed throughout the kingdom, must have very beneficially influenced the commercial and even the political condition of the country, by an example of superior enterprise and intelligence, by their connexions with foreign governments, and by the immense capital which they introduced and circulated. This deficiency is supplied by the Public Records; and consequently the evidence which they yield becomes of interest and value. We find in them a vein of history, as it were, hitherto unexplored; and all that I have now attempted, is to present a sample of its produce.

Type: Research Article
Information: Archaeologia , Volume 28 , Issue 2 , 1840 , pp. 207 - 326

DOI: https://doi.org/10.1017/S0261340900000436 [Opens in a new window]
Copyright: Copyright © The Society of Antiquaries of London 1840

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

References

^{page 211 note a} Heeren, Essai sur l'influence des Croisades, p. 347.

^{page 212 note a} Rot. Parl. vol. ii. p. 149.

^{page 213 note b} I cannot offer any conjectures as to the etymology of this word, but must beg leave to refer to Muratori, Antiq. Ital. Med. Æv. Dissert, xvi. and to Ducange, sub voce; where the origin of the terra (attributed by one to the town of Cahors, and by the other to the name of an Italian family) is fully discussed, I have met with only two unpublished instances of its use. The first, in the title to an instrument inserted in the Register of Reading Abbey, MS. Harl. 1708, p. 39. It is as follows:

“Littera acquietantiæ contra Cauercinos de omnibus litteris obligatoriis aliquod debitum continentibus.”

Then follows the instrument:—“Anno Domini M°CC. octogesimo sexto, die Jovis proximo post festum S. Eduuardi Regis, frater Willielmus de Suttone, camerarius Rading', et Salymb'n Alex', eivis et mercator Senensis, invieem computarunt de oinnimodis debitis in quibus Abbas et conventus Radyng' eidem Salymb'n et sociis suis quibuscumque, de societate sua Sen', aliqualiter tenebantur, usque ad diem prædictum,” &c.

The second instance occurs in an account of the burser of the abbey of Dore, for the year 1274 (in the Queen's Remembrancer's Office); where it is used in the title to a small division of the account, which relates to repayment of money borrowed of apparently Italian merchants. The title and entries are as follow:

“Debitum Cauersor'—Hugoni Bonaventure Dccclxxiijli. vj^s. viij^d. Claro Sagin ‥ clx … iij^d. excepto stagiamento anni præsentis.

Summa m^l.li. xxxvjli.”

^{page 216 note c} Rym. Fœd vol i. p. 905.

^{page 216 note d} Ibid. vol. i. p. 935.

^{page 217 note e} Rot. Chart, p. 31.

^{page 217 note f} Rot. Pat. p. 4.

^{page 217 note g} Rot. Chart, pp. 97, 98,99. Rot. Pat. pp. 5, 6, 9, 10, 39, 65, 67, 107, 182.

^{page 218 note h} Rot. Pat. p. 4.

^{page 218 note i} Ibid.

^{page 219 note k} Rot. Pat. p. 56.

^{page 219 note l} Ibid. p. 8.

^{page 221 note m} The terms “black” and “white” have reference to the two parties, distinguished as “Bianchi” and “Neri,” which at this period filled the cities of Pistoia, Florence, and Lucca, with tumult and bloodshed.

^{page 221 note n} The following is a copy of the entry alluded to. It is the first in the return headed thus: “Cestes sunt totes les manieres de leines ke la compaignie sire Barde Frescobald de Florenze, Neire, avera en le reaume Dengleterre, Ian de grace m cc iiij^xx. et quatorze.” The entry is in these words: “Sussex—Del abbe et covent de Waverle del ordre de Cisteus, tote lor leine, a liverer a Kyngeston' sor Tamise a la Seint Johan: mes quans de sacs nus ne savom. Autan aveient il de bone laine xij sacs de leyne et viij peres, et de mesne leine et de lokes tries iij sacs. Si nus coste chescun sac de la bone leine xx mars, et chescun sac de moiene leine et de lokes tries xv mars. Et si nus doivent il rebatre des arres e. s. et nos lor avoras onquore paie sor la leine de cest an lxiij^li. et iiijs. Si kil amonte ceo kil unt eu sor lor leine de cest an, c et ij. m. iiij s.

Et le apariller de ceste leine nos couste a cest an xls.”

^{page 222 note o} I subjoin the following as a specimen of these instruments. It is extracted from a Memoranda Roll of the year 16 Edw. I. preserved in the Queen's Remembrancer's Office:

“Recognitio fratris Thomoe Abbatis deRivalll, facta xvj^o die Octohris, anno regni Regis Edwardi xvj”.

“Idem venit coram Baronibus et recognovit pro se, couventu suo et ecclesiæ sua, et pro abbatibus successoribus domus suae, se teneri Guidoni Dananc', Jacobo de Fronte, Renerio Jacobi, de societate domini Guidonis de Friscobald', et aliis sociis suis, civibus et mercatoribus Florentinis, in ducentis et quinquaginta marcis sterlingorum. De quibus solvet eisdem qninquaginta marcas ad quindenam Nativitatis S. Johannis Baptists proximo futuram, apud S. Botulphum; et sic de anno in annum quinquaginta marcas ad eosdem terminum et locum, quousque de preedictis ducentis et quinquaginta marcis plenarie fuerit satisfactum. Et, nisi fecerit, concessit proseet conventu suo, et pro abbatibus successoribus domus sus, quod Barones de Scaccario de terris, tenementis, bonis et catallis suis, ad quorumcumque manus devenerint, prsedictos denarios fieri faciant.”

^{page 225 note p} See Tovey's Anglia Judaica, p. 121. In addition to the evidence he quotes to prove that the Jews were licensed usurers, I may refer to the printed Fine and Oblata Rolls, where instances are met with of the King's having taken a portion of their gains according to an obviously regulated system. However, it is not absolutely proved that all Jews might legally practise usury. Tovey cites an instrument from the Close Roll of the thirty-second of Henry III. to shew that forty-five per cent, or, as the record expresses it, twopence every week for twenty shillings, was allowed to be taken for interest by Jews at that time. I shall perhaps be excused for giving the copy of a bond, existing among the miscellaneous charters in the British Museum, where precisely the same rate of interest is secured to a Jew usurer: “Sciant prsesentes et futuri quod ego Hugo de Nevile, miles, dominus de Cadeneye de comitatu Lincolnise, debeo Bonami generi Jocei, Judseo Eboracensi, novies viginti libras sterlingorum; solvendum sexaginta libras ad quindenam Pentecostes anno regni Regis Henrici filii Regis Johannis quinquagesimo sexto; sexaginta libras ad quindenam S. Martini in hieme proximo sequentem; et ad Pentecosten, scilicet, ad quindenam Pentecostes proximo sequentem, sexaginta libras. Et, nisi tune reddidero, dabo ei pro qualibet libra qualibet septimana post terminum elapsum duos denarios de lucro, quamdiu istud debitum per gratum ejus tenuero. Et ideo invadiavi ei omnes terras meas, redditus et catalla mea, ubicumqne fuerint, donee dicta debitum et lucrum reddidero. Et hoc affidavi et sigillo meo confirmavi. Actum die Dominica proxima post festum S. Martini in hyeme, anmo regni Regis prsedicti quinquagesimo sexto.”

^{page 226 note q} Rot. Part. vol. i. p. 1.

^{page 227 note r} “Universis prsesentes litteras inspecturis frater Johannes, permissione divina, Abbas monasterii de Glastonia, et ejusdem loci totus conventus, ordinis S. Benedict!, Bathonensis et Wellensis diocesis, salutem in Domino sempiternam. Noverit universitas vestra quod nos recognoscimus et in verita'e confitemur nos, monasterium nostrum et successores nostros, ex causa veri et puri inutui quod, pro nostris et monasterii nostri utilibus et necessariis negotiis promovendis et expediendis, recepimus, teneri et obligatos esse domino Baruncino Walteri et Brunetto filio ejus, civibus et mercatoribus Lucanensibus, et utrique eorum insolidum, in mille septingentis et quinquaginta libris bonorum novorum et legalium sterlingorum. Quas quidem mille septingentas et quinquaginta libras solempni stipulatione et bona fide, et in verbo veritatis, promittimus eisdem mercatoribus vel uni eorum, aut utriusque eorum vel alterius eorum hseredibus sive attornatis seu procuratoribus, reddere, solvere et restituere, Londonise, in quinque solutionibus, terminis subscriptis; videlicit, quinquaginta libras sterlingorum in festo Pentecostes, currente anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo quarto; et quingentas libras in festo S. Martini de mense Novembris, anno eodem; et ducentas quinquaginta libras in festo Pentecostes, currente anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo quinto; et ducentas quinquaginta libras in dicto festo S. Martini ejusdem anni; ducentas quinquaginta libras in festo Pentecostes, currente anno Domini millesimo ducentesimo uonagesimo sexto. Quod si, quod absit! contingat nos deficere in solutionibus supradictis vel eorum aliqua, in parte vel in toto, loco et terrainis supradictis., promittimus eisdem mercatoribus et utrique eorum insolidum per stipulationem solempnem refundere, reddere et restaurare, omnia dampna, expensas et interesse, quæ et quas dicti mercatores vel eorrnn alter, seu ipsorum vel alterius ipsorum procuratores, ratione dictæ pecuniæ sive partis ipsius non solutæ debitis loco et terraino, dixerint seu dixerit suo verbo simplici se fecisse, sustinuisse vel iucurrisse, in judicio vel extra jndicium, super quibus ex nunc ut ex tune nullam aliam fieri volumus taxationem aut probationem, vel sacramentum, exigi seu requiri; set eorum vel alterius eorum, seu ipsorum vel alterius ipsorum procuratorum, simplici verbo credi.

Et, nichilominus, pœnæ nomine et pro pœna, promittimus et nos obligamus ad solvendas ducentas marcas in subsidium Terræ Sanctæ illis qui pecuniam Terræ Sanctæ de mandato Papae colligent, quotiens nos defecerimus in solutionibus supradictis et terminis, ut superius est expressum.

Et, pro præmissis omnibus et singulis firmiter observandis et plenarie adimplendis, obligamus nos, monasterium nostrum et successores nostros, et omnia bona nostra mobilia et inmobilia, spiritualia et temporalia, præsentia et futura, ubicumque fuerint inventa, dictis mercatoribus et utrique insolidum et ipsorum hæredibus etassignatis; quæ bona ab ipsis, eorum hæredibus et utroque ipsorura, nos recognoscimus usque ad plenam satisfactionem omnium praemissorum precario possidere.

Volumus etiam et voluntarie consentiraus super præmissis omnibus et singulis, scilicet tam debito principali quam pœnis, dampnis et interesse et expensis, a dictis mercatoribus et utroque eorum, ipsorum vel alterius ipsorum hærede vel haeredibus, nuntio vel procuratore, coram quocumque judice et in quocumque loco et foro libere conveniri et ad judicium trahi, ultra vel citra mare Anglicanum, prout eis placuerit, ad solam requisitionem dictorum mercatorum vel alterius eorum, seu nuntii vel procuratoris eorum, et ad satisfactionem omnium præmissorum per censuram ecclesiasticam, vel quamcumque aliam censuram aut cohercionem, compelli.

Renuntiantes expresse in praemissis omnibus et singulis exceptioni doli, mali, vis, metus et fraudis; conditioni sine causa seu ex injusta causa; conditioni indebiti; exceptioni non habitæ, non receptæ seu non numeratæ, dictæ pecuniæ; actioni in factum appellationis; remedio omni tempore feriato; juri revocandi domum; conventioni judicum et locorum; contradictioni Jitterarum Apostolicarum; beneficio restitutionis in integrum; constitutioni de duabus diebus editis in concilio generali; juri dicendi creditores probare debere pecuniam seu debitum in utilitate ecclesiae esse conversant seu conversum; privilegio crucesignatis et crucesignandis indulto seu indulgendo, et Anglicis ne ultra mare Anglicanum trahantur in causis; omnibus litteris et gratiis a sede Apostolica et curia regia inpetratis et inpetrandis; et omni juri et. beneficio et exceptionibus quibus, quæ nobis in aliquo possent valere et dictis mercatoribus nocere; et specialiter juri dicendi generalem renuntionem non valere.

Et, pro prædictis omnibus et singulis tenendis, observandis et adimplendis, obligamus nos ipsos, monasterium et conventum prædictos, abbates et successores nostros futuros, et omnia nostra et dictorum monasterii et conveutus, ac futurorum abba turn et successorum nostrorum, bona mobilia et inmobilia, præsentia et futura, eisdein mercatoribus et utrique eorum insolidum, distringenda, detinenda et capienda, etiam sine strepitu judicii, per senescallos et marescallos maguifici principle domini Edwardi Regis Anglice illustris quoscumque, cum in aliqua solutione dicti debiti cessaveri-mus, vel non servaverimus omnia et singula supradicta.

In quorum omnium testimonium sigilla nostra, abbatis et conventus, praesentibus sunt appensa. Dat. in pleno capitulo nostro Glastoniae, pridie kal. Jun. A. D. 1293.”—Arundel MS. no. II. f. 87.

^{page 229 note s} See annexed Extracts, cxiii.

^{page 299 note t} Ibid, cxxxvi.

^{page 229 note u} Ibid, cxlviii.

^{page 229 note x} Ibid. xxix, xlii, lx, lxxxvii, cxxxii, cxxxvi, cxlviii, clx, clxx, clxxvi, clxxxvii.

^{page 229 note y} Ibid, clxxx, clxxxiii, cxcviii.

^{page 230 note z} Rym. Fœd. ii. p. 1082.

^{page 230 note a} Annexed Extracts, xxxiii, xxxiv, xxxv, xxxvii, xliv.

^{page 230 note b} Cal. Rot. Pat. p. 113.

^{page 230 note c} Annexed Extracts, xxxiii.

^{page 230 note d} Rym. Fœd. vol. ii. p. 1143.

^{page 231 note e} Frequent instances may be met with in the Wardrobe books of the period, and in the Issue Rolls in the Pell Office.

^{page 231 note f} The following are references to assignments upon branches of revenue, not specified in the text: Annexed Extracts, lix, lxxi, lxxviii, lxxix–lxxxii. Abbreviatio Rot. Orig. 4 Edw. II. 5 Edw. III. rot. 42. 6 Edw. III. rot. 19, bis. 16 Edw. III. rot. 35. 18 Edw. III. rot. 29, 32.

^{page 231 note g} Annexed Extracts, cviii.

^{page 231 note h} Annexed Extracts, clvi, clx, clxi, clxx. Rym. Feed. vol. ii. p. 296. Abbr. Rot. Original. 10 Edw. II. rot. 13. 4 Edw. III. rot. 33. 14 Edw. III. rot. 70. Cal. Rot. Pat. 15 Edw. III. p. l.m. 7.

^{page 231 note i} Annexed Extracts, lxxxiii.

^{page 231 note k} Annexed Extracts, passim. Abbr. Rot. Orig. 2 Edw. II. rot. 17. 7 Edw. II. rot. 7. 9 Edw. II. rot. 16. 1 Edw. III. rot. 25. Cal. Rot. Pat. 16 Edw. I. 3 Edw. III. p. 1. m. 1. 14 Edw. III. p. 2. m. 20.

^{page 232 note l} See an inspeximus by Edward III. of a charter of privileges granted them by Edward I. in the thirty-first year of his reign. Rym. Foed. vol. ii. p. 747.

^{page 232 note m} Rot. Parl. vol. ii. p. 9. Notices of such complaints often occur in the Foedera; but I have mislaid the references.

^{page 232 note n} Rot. Parl. vol. ii. p. 137.

^{page 233 note n} Annexed Extracts, lxxxiii. Rot. Lib. 9 Edw. I. m. 4. 17Edw. I. m. 2. 19 Edw. I. m. 5. 20Edw. I. m. 4. Abbreviatio Rot. Orig. 2 Edw. I. rot. 15, bis. 2 Edw. II. rot. 2. 5 Edw. II. rot. 4. Pell. Recept. 1 Edw. I. mm. 2, 3.

^{page 233 note o} Rym. Fœd. vol. iii. pp. 727, 915. Rot. Lib. 8 Edw. I. m. 9. 28 Edw. I. m. 3. Abbr. Rot. Orig. 7 Edw. I. rot. 1. 9 Edw. I. rot. 3. 1 Edw. II. rot. 1. 18 Edw. III. rot. 28. 23 Edw. III. rot. 46. Cal. Rot. Pat. 17 Edw. III. p. 3. m. 4.

^{page 233 note p} On the Liberate Roll, 32 Edw. I. m. 4, is an order for payments to be made to between two and three hundred foreigners, principally Italians, coming from Paris and other places to work in the mint at London.

^{page 233 note q} Rym Fœd. vol. ii. p. 75.

^{page 233 note r} Ibid. p. 347.

^{page 234 note r} Annexed Extracts, clxxxvi, clxxxix, cxc, cxcii, cxciv.

^{page 234 note s} ibid, lxxii—lxxviii.

^{page 234 note t} I draw this information from the Liberate Rolls of this reign, but I have inadvertently omitted to extract the writs relating to the subject.

^{page 234 note u} Delle eccelenze e grandezze della nazione Fiorentina, Dissertazione storico-filosofica. A Firenze, 1780. p. 18.

^{page 234 note x} Rym. Fred. vol. ii. pp. 123, 124.

^{page 234 note y} Ibid. p. 159.

^{page 234 note z} Ibid. p. 347.

^{page 234 note a} Ibid. pp. 403, 420, 424.

^{page 236 note b} Rym. Feed. vol. ii. pp. 456, 503.

^{page 236 note c} Ibid. p. 470.

^{page 236 note d} Ibid. vol. i. p. 232.

^{page 237 note e} Rym. Fœd. vol. i. p. 228.

^{page 237 note f} Ibid. p. 297.

^{page 238 note g} Rym. Fœd. vol. i. p. 301.

^{page 238 note h} Matt. Par. sub anno 1255.

^{page 238 note j} Rym. Fœd. vol. i. p. 302.

^{page 239 note k} Rym. Fœd, vol. i. p. 302.

^{page 239 note l} Ibid. p. 318.

^{page 240 note m} The interest of the following extract will, I hope, excuse its insertion. It occurs under the year 1251;

“Temporibns sub eisdem, usurarii Transalpini, quos Caursinos appellamus, adeo multiplicati sunt et ditati quod, nobilissima palatia Londini sibi comparantes, stabilem sibi more civium indigenarum mansionem statuerunt. Nee sunt ausi prælati obmutire, quia se mercatores domini Papæ extitisse affirmarunt: nee audebant cives obloqui, quia magnatum quorumdam, quorum, ut dicebatur, pecuniam ad multiplicandum seminabant, exemplo Romanae curise, favore defendebantur. Veruntamen tune temporis graviter in civili foro, domino Rege sic volente et caute procurante, sunt accusati et in causam ante judicem tracti; et, sedente Londini judice ex parte Regis accusantis, velut schismatic! vel hæretici et regise læsae rei majestatis vocati, tenebantur, tanquam incarcerandi et gravius puniendi; pro eo nimirum quod, se Christianos profitentes, totum regnum Angliæ turpissimo quæstu fœnoris macularunt; unde dominus Rex Christianissimus, qui juravit sancta instituta ecclesiæ conservare illæsa, se conqueritur in conscientia sua graviter sauciatum. Quod cum non posset inficiari, capti sunt eorum aliqui carcerali custodise. mancipandi; alii vero in locis abditis latuerunt. Quibus auditis, gavisi sunt Judæi suae habere jam participes servitntis. Tandem, interveniente haud minunæ pecuniæ quantitate, æmuli Judæorum Caursini in pace ad tempus sunt demissi. Dixeratque unus eorum mihi hæc de ipsis scripturo, sub attestatione magni sacramenti, quod, nisi mansiones sumptuosas comparassent Londini, vix aliquis eorum in Anglia reinansisset.” Matt. Par. p. 822.

^{page 241 note n} An account of payments in the wardrobe in the year 1 Edw. I. preserved in the Queen's Remembrancer's Office, contains the following entries:

“Item, liberavit domino Edwardo Dcclxxxij^li. xi^s, ad perficiendas M M marcas, quæ missæ fuerunt domino in Accon' per manum Peregrini de la Pounte et Willielmi de Blyburgh, pro societate Lucae de Luka.”

“Item, in expensis Pelerini de la Penne et Willielmi de Blyburgh adeuntium dominum in Terra Sancta cum prædictis M M marcis, missis per societatem Lucæ de Luka, in passagio maris, anno lv^to. xxijⁱⁱ. vi^s. viiii^d.”

“Item, liberavit Baud Aldebrand' mercatori Senensi xl marcas, pro cariagio M M marcarum de Londonia usque Parisias, pro paga ibidem facienda pro domino de denariis integris.”

See also in the Chancellor's Roll 1 Edw. I. an account of the receivers of the twentieth granted to Henry III. at the end of his reign. Under the head of money sent to Prince Edward after he had left England are the following entries:

“Regi antequam esset Rex, per manus Lucse de Luka et sociorum suorum, mercatorutn de Luka, anno prædicti Regis Henrici lv^o. v mille marcas; sicut continetur in quodam compoto cui appensum est sigillum Roberti Burael.

“Et eidem, per manum Jacobi de Luka et sociorum suorum, mercatorum de Luka, anno prædicto, M M marcas; sicut continetur ibidem.

“Et eidem, per manum prædicti Lucæ et sociorum suorum, mercatorum de Luka, et Peregrini de la Poynte, anno prædicto Regis H. lvj^o. Dcccxxxix marcas, ix solidos; sicut continetur ibidem.”

^{page 242 note o} Annexed Extracts, xlviii.

^{page 243 note P} Annexed Extracts, lxxxiii.

^{page 243 note q} See an account in the Queen's Remembrancer's Office, intitled “Compotus cnstodum cambii Londoniæ a die dominica proxima ante festum beati Dunstani, anno regni Regis Edwardi [primi] octavo, usque,” etc.

^{page 243 note r} Annexed Extracts, lxxxix.

^{page 243 note s} Ibid. xcii.

^{page 243 note t} Ibid. xciii.

^{page 243 note u} Ibid, xcvi–cvii.

^{page 244 note x} Annexed Extracts, cviii.

^{page 244 note y} See an account preserved among the records in the Queen's Remembrancer's Records, headed thus: “Ces sont les deniers qui notre seigneur le Roy doit a Coppe Joseph et Talde Janiani et a leur compaignons, marchauntz de la compaignie de Friscobaudz de Florence; les queux ils ount liverez a ses tresorers ct ailleurs, por ses busoignes, puis le xxv. jour de Novembre, Ian xxiii. [Ed. I.] come est contenu par parceles desouz escrites.”

The account extends to the sixth of June, in the year 27 Edw. I.

^{page 244 note z} Annexed Extracts, cxiii.

^{page 245 note a} See an account among the records of the Queen's Remembrancer's Office, thus intitled:

“Compotus Bettini Berte, Almarici Berte, Petri Paunche, et Lapini Altaniane, mercatorum de societate Friscobaldorum Alborum de Florentia, pro se et sociis suis, mercatoribus societatis prædictae, de diversis pecuniarum sammis, de denariis tarn Regis Edwardi filii Regis Henrici quam Regis Edwardi filii prædicti Regis Edwardi, in Anglia et Hibernia receptis, a festo S. Michaelis, anno regni prædicti Regis Edwardi filii Regis Henrici xxii. finiente, usque—” (sic)The account extends to the fourteenth of April, 2 Edw. II.

^{page 245 note b} Views of accounts in the Queen's Remembrancer's Office.

^{page 247 note c} Rot. Lib. 2 Edw. II. mm. 4, 2. 3 Edw. II. m. 2. 4 Edw. II. m. 3.

^{page 248 note d} Rot. Lib. 1 Edw. II. m. 2 Edw. II, mm. 6, 4, 3, 2. 3 Edw. II. m. 2.

^{page 248 note e} Rot, Lib. 2 Edw. II. m. 3.

^{page 249 note f} The record is entitled “Onus Scaccarii,” and it contains an account of payments made by virtue of orders upon the Exchequer, assigned to the keeper of the wardrobe for the purpose of paying off the late King's debts.

^{page 249 note s} Rot. Parl. vol. i. sub anno.

^{page 250 note h} This letter is among the accounts and miscellaneous records preserved in the Queen's Remembrancer's Office; which after centuries of neglect, and exposure to many risks and losses, have been narrowly saved from a decay which had already fastened on them, by the exertions of the late Record Commission, and of the present keeper of the Public Records, his Lordship the Master of the Rolls. The following partial copy is all that I am able to offer.

“Venerabili patri in Christo, domino suo karissimo, domino J. Dei gratia Norwycensi episcopo, sui humiles et devoti Johannes Guicardi et Albertus Medici, clerici, custodes constabulariæ Burdegalæ et receptores exituum dicti ducatus, debitam reverentiam cum honore.

“Noverit vestra dominatio nos novem paria litterarum domini nostri Regis Anglise, ducis Aquitaniae, patentium, per manus Johannis Scuroli servientis regii, die Lunse ante festum beati Martini in noctis crepusculo, recepisse, in summa, captionem Emerici de Friscobaldis nuper constabularii Burdegalee, et Hugonis Hugolini tenentis locum suum, et aliorum mercatorum de societate eorum, et revocationem officiorum sibi per dominum Regem in terra ducatus commissorum, quæ nobis de novo commissa sunt, continentia. Quarum auctoritate noveritis nos sic in dicto negotio una cum locum tenente senescalli Vasconiae processisse quod prædictus Hugo Hugolini, Guelfe de Friscobaldis frater naturalis prsedicti Emerici, et duo alii, unus nomine Gracius de Castro Florentiuo et alius nomine Jaquettus Symoni, receptores nuper exituum prædicti ducatus pro praedicto Emerico, licet essent sparsi per diversas partes dicti ducatus, sunt capti in castro Burdegalensi; et ibi tamdiu juxta mandatum regium detinebuntur donee de ipsis per dominum nostrum Regem aliud fuerit præceptum vel ordinatum. In quorum manibus seu potestate modica bona fuerunt inventa, de. quibus inventaria fideliter sunt confecta. Tamen expensas aliquas et non multum magnas fecimus circa captionem praedictarum personarum; ad quas capiendas nos oportuit per diversas partes laborare, et ducere nobiscum majorem Burdegalse cum armis versus partes Agennenses, videlicet apud Marmandani, ubi praedictus Hugolinus erat, pro saniori consilio habendo et auxilio fortiori. Quia praedictus Hugo rebellis suo modo mandato Regis videbatur, asserens se habere litteras regias per quas Iitterae nobis missae anullarentur; et, ad ultimum, ostendit unam litteram regiam clausam sub magno sigillo, directam senescallo Vasconise vel ejus locum tenenti, per quam mandabatur ipsi senescallo quod, cum ipse dominus Rex nuper mandavisset atachiari Emericum de Friscobaldis et socios suos pro compoto suo reddendo, et ipse Emericus se aplegiasset ydonee de compoto suo reddendo, mandaret ipsum Emericum et socios suos, si arrestati fuissent, ab arresto hujusmodi liberari. Ad quod fuit ei responsum quod ilia littera nihil operabatur pro eo in hac parte, set opportebat eura remanere juxta mandatum ultimo missum et opportatum per Johannem Scuroli. De qua littera mittimus vobis copiam prsesentibus interclusam. Verum, cum sumus simplices et modici sensus ad tantum officium., nobis commissum per dominum Regem, regendum, (quamquam usque nunc pro posse fecerimus et facere intendamus et affectemus omnia quæ cedere possint ad dicti domini Regis comodum et honorem, et bonam voluntatem habeamus serviendi fideliter ipsi domino Regi et suis in omnibus quibus sufficere possimus,) supplicamus dominationi vestrae, pro Deo et pietatis intuitu, quod laboretis erga dominum Regem et alios de consilio regio quod cito ordinetur de cons tab ularia Burdegalæ et thesauraria Agenni, necnon et de senescalciis Vasconiae, Agenni, Petragorici et Xanctoniae, qui sint potentes et nobiles personae de partibus illis, prout ad ipsa officia noveritis pertinere, et quod cito transinittantur. Quia sciatis [quod] periculum est in mora. Nam sciatis quod terra Vasconiæ et, specialiter, terra Agennensis sunt in malo statu, turn propter guerras baronum quas habent inter se turn propter latrones murtrarios et itinerum captores, qui in ipsa terra Agennensi, specialiter, per ipsos barones foventur et etiam sustinentur; propter quorum maleficia infinita via mercatoribus et aliis bonis hominibus est praeclusa, et sic impedita quod nullus mercator, nisi congregata sibi bona comitiva, nee etiam burgensis aliquis villarum Agennensium vel aliunde, audet hiis diebus villas suas exire nee terras suas in propriis personis visitare, aut transire per terrain Agennensem prædictam. Nec barones prædicti a guerris antedictis pro aliquibus inibitionibus seu mandatis eis factis per locum tenentem senescalli Vasconiae et senescalli Agenni, seu per alios ipsorum nomine, factis, cessare volunt. Ynimo, mala malis accumulantes, quando sentiunt quod contra eos debet procedi ad ipsorum corpora et bona capienda, propter iuobedientias et excessus per ipsos datos, incontinenti se supponunt protectioni domini Regis Franciae, et appellant.”

[I have here omitted twenty lines of the original, which relate to general matters concerning the government of the Duchy.]

“Mittimus etiam vobis duo paria litterarum Emerici de Friscobaldis, missarum per ipsum prædictis Hugolino, Guelfo et Gracio; quas fuerunt captæ una cum latore earum ad hostium castri Burdegalensis, eodem die quo prædictus Guelfus fuit captus, videlicet, die Martis ante dictum festum beati Martini. Quæ continent in summa, videlicet, quod Emericus de Friscobaldis mandabat Guelfo fratri suo in Vasconia quod mora eorum in Anglia non erat pro eis utilis tempore isto; et, propter hoc, noluit transire ista vice in Angliam dictus Emericus de Friscobaldis 5 et quod invenerat fratrem suum Betinum, qui venerat de Anglia, apud Bruges: unde mandabat dicto Guelfo quod ipse, cum tota pecunia, vinis et aliis denariatis, quae habere posset et congregare, veniret ad eurn, vel mitteret sibi cum tota qua posset celeritate; et quod præmissa non prætermitteret pro toto mundo. Et, si pecuniam non haberet, quod emeret vina et alia, non habendo respectum ad pretium, etiam si dupplum pretii deberet dare pro tonello vini, dum tamen ilia posset habere; et quod solutiones hujusmodi præmanibus assignaret, si aliter expectare non posset creditoribus, super custumam vel super ballivas, prout sibi videretur faciendum. Insuper significabat ei quod comes Cornubiae, volens hobedire ordinationi baronum Angliae, veniebat citra mare; quare dubitabat quod ipsi Guelfo et sociis suis, et aliis qui erant in ducatu, fieret ad procurationem dictorum baronum aliqua novitas, et dubitabat multuni quod arrestarentur; et quod ipse ipsis juvare non posset mine sicut prius, quando comes et ipse Emericus tenebant statum suum et erant in dominio suo. Quapropter mandabat ei quod, si timeret arrestari tali modo quod ad voluntatem suam se deliberare non posset, non expectaret arrestum praedictum, set se properaret erga ipsum in quantum posset: tamen, si expectare posset sine periculo quousque misisset sibi mille tonellos vini, vel magis aut minus, quod, pro Deo et pro omnibus sanctis suis, hoc faceret et sine mora; et quod per litteram Regis seu alterius hominis viventis non solveret denarios alicui homini de mundo, nisi perlitteras Betini rel per litteras dicti Emerici.

“Domine, certi sumus quod vos factum hujusinodi, quod magnum et honorabile est, licet inutile propter tædia expensas et labores magnos qui ex illo dependent, procurastis nobis; de qno vobis quantum possumus regratiamur. Miramur, tamen, quia in commissionibus nobis factis non fit mention quod nos capiamus vadia quae ad officium constabularies et thesaurarite Agenni, et aliorum officioram nobis commissorum, pertinent, sicut alii constabularii et thesaurarii, et alii tenentes ofiicia nobis commissa, percipere et habere consueverunt. Circa quæ officia oportet unum nostrum semper, usque ad adventum constabularii, morari in castro Burdegalensi, et alium in terra Agennensi, et facere magnas et diversas expensas, et tenere plures personas quam consuevimus facere, ratione officiorum prædictorum: et non credimus fore intentionis regiæ neque vestræ quod ad propria custagia ducamus officia supradicta; quod sustinere modo aliquo non possemus. Quare, si placet, mittatis nobis per latorem praasentium garentum patens, per quod vestes, vadia et expensas, ad ipsa officia pertinentia, quamdiu habuerimus eorum administrationem, habere valeamus; prout alii constabularii et thesaurarii Agenni et alii tenentes officia nobis commissa ea habere actenus consueverunt; necnon et expensas quas fecimus et vadia pro hominibus armatis quos habuimus ad capiendum praedictum Hugonem et socios suos, quse in compotis nostris allocentur; necnon et solutiones jam factas et imposterum faciendas de mandato senescalli Vasconiae et ejus locum tenentis: cum plures et diversas solutiones fieri fecimus, ultra feoda et expensas ministrorum, pro negotiis domini nostri Regis per diversas partes prosequendis. Item, necesse est quod garentum domini Regis, missum pro mille tonellis vini in partibus istis emendis et sibi in Angliam mittendis, corrigatur; quia non videtur sufficiens consilio harum partium pro garento nostro, propter verbum contentum in ipso garento in allocatione, quod est “cum illud sciverimus,” etc. per quod non videtur quod ipsa vina vadant periculo Regis: licet, forte, sit regia? intentionis quod suo et non alterius periculo transmittantur. Unde mutetur forma brevis, et mittatur certa persona de qua Rex confidat, cui per dictum breve ipsa vina nomine Regis tradantur, et custum positum circa emptionem et carriationem ipsorum vinorum usque Londoniam, necnon et expensae seu vadia illius qui mittetur pro emptione et receptione dictorum vinorum, quæ per ilium testificabuntur sub sigillo suo, mandetur per idem breve in nostris compotis allocari: et interim fiet provisio vinorum apud Burdegalam, prout nobis solvendum se obtulerit facultas. Super prsmissis omnibus et singulis, et aliis quae vestrae placuerit paternitati, dignetur ipsa paternitas nobis suis suam praecipere voluntatem; cui in omnibus et per omnia parati sumus pro viribus hobedire, Et, si placet, ostendatis litteram praesentem domino Guillielmo Ynggne, cui scribimus super praemissis, set non ita plene. Dat. Burdegalse, iiijto dje Decembris.”

“Præterea sciatis, domine, quod mirabiliter fuerunt admirati locum tenens senescalli Vasconiae et oranes alii de consilio Regis, et quasi totus populus, quia commissio tanti facti de capiendo Emericum de Friscobaldis et socios suos, obmissis senescallo Vasconiae et aliis officialibus, ubi sunt tot nobiles personæ et potentes, fuit facta tam simplici personæ sicut est Johannes Squiroli; et hoc quasi in despectum habuerunt, et quasi fere dictum negotium, nisi nos interfuissemus, derelictum, dicto Johanni Squiroli dimisissent.”

In dorso. “ Reverendo in Christo patri domino J. Dei gratia Norwycensi episcopo, per suos clericos, Johannem Guicardi et Aubertum Medici.”

The following is the copy of the writ referred to in the foregoing letter; to which it is annexed:

“Edwardus, Dei gratia, Rex Angliæ, dominus Hyberniæ et Dux Aqxiitaniæ, senescallo suo Vasconiæ vel ejus locum tenenti, salutem. Licet nos nuper, credentes mercatores de societate Friscombaldorum de Florentia erga nos in aliquibus transgressos fuisse, ordinassemus de consilio nostro quod mercatores de eadem societate aut bona eorum in regno nostro ab eodem regno non elongarentur, quousque inde plena jnstitia facta est; et vobis mandassemus quod in dicto ducatu taliter provideretis quod mercatores de dicta societate, in eodem ducatu commorantes, se aut bona sua ab eodem ducatu non elongarentur, quousque aliud inde ordinassemus: quia, tamen, jam sumus de dictis mercatoribus bene assecurati de habendo ab eis bonam et fidelem responsionem de hiis de quibus nobis tenentur respondere; vobis mandamus quod mercatores de dicta societate in ducatu praedicto occasione mandati nostri prædicti non molestetis in aliquo seu gravetis; et, si ipsos ea occasione arrestaveritis in manum nostram, tune ipsos dearrestari et bona et catalla sua sic capta eis restitui faciatis indilate. T. me ipso, apud Alnewyke, xxvij. die Julii, anno regni nostri quinto.”

“Per breve deprivato sigttlo.”

^{page 253 note i} Annexed Extracts, cxxxv.

^{page 253 note k} Ibid, cxxxvi.

^{page 253 note l} Rym. Feed. vol. ii. p. 214.

^{page 253 note m} Ibid. p. 296.

^{page 254 note n} Annexed Extracts, cxlvi.

^{page 254 note m} Ibid, cxlviii.

^{page 254 note P} Rym. Fœd. vol. ii. p. 346.

^{page 254 note q} Annexed Extracts, ccxiii.

^{page 254 note r} Annexed Extracts, clxiv, clxv, clxvi.

^{page 255 note s} Rot, Pat. vol. i. p. 14.

^{page 255 note t} Rym. Fœd. vol. ii. p. 617.

^{page 255 note u} Ibid. vol. ii. p. 942.

^{page 255 note x} Ibid. p. 1060.

^{page 255 note y} Ibid. vol. iii. p. 121.

^{page 256 note z} Rot. Lib. 20 Edvv. II. m. 1.

^{page 256 note a} Annexed Extracts, clxvii.

^{page 256 note b} Annexed Extracts, clxviii.

^{page 256 note C} Rym. Fœd. vol. ii. p. 764.

^{page 256 note d} Cal. Rot. Pat. p. 108.

^{page 256 note e} Ibid. p. 113.

^{page 256 note f} Ibid.

^{page 256 note g} Rot. Pat. 6 Edw. III. part 1. m. 9.

^{page 256 note h} Annexed Extracts, clxxxix.

^{page 256 note i} Ibid. cxcii.

^{page 256 note k} Ibid. cxciii.

^{page 256 note l} Rym. Fœd. vol. ii. p. 1081.

^{page 256 note m} Ibid. pp. 1108, 1143.

^{page 256 note n} Annexed Extracts, cciv.

^{page 259 note o} Annexed Extracts, ccv.

^{page 260 note P} Giov. Villani, 1. xi. c. 87.

Article contents

XI. Extracts from the Liberate Rolls, relative to Loans supplied by Italian Merchants to the Kings of England, in the 13th and 14th Centuries; with an introductory Memoir: by Edward A. Bond, Esq. Communicated by Charles George Young, Esq. York Herald, F.S.A.

Extract

Access options

References

Save article to Kindle

Save article to Dropbox

Save article to Google Drive

Reply to: Submit a response

Your details

You have entered the maximum number of contributors

Conflicting interests