15 - KwaDedangendlale

Summary

Ngikhumbule kus’ ekhaya

Laph’ ilanga liphumela

Phezu kwezintab’ ezinde,

Lishone libomv’ ezansi

Kuze kusondel’ ukuhlwa

Nokuthul’ okucwebile,

Laph’ uphuma phandl’ unuke,

Uhogele ngamakhala,

Uzigqum’ umzimba wonke

Ngomoya wolwandl’ omanzi.

Ngikhumbule nakwaQwabe

Ezweni lemikhambathi

Elinemivi nameva,

Lapho sigxumeka khona

Amaxhokovan’ ezindlu

Sisingethwe yizintaba

Ezinamawa namatshe

Ambozwe yimbingcizane

Eluhlaz’ enjengoboya

Bemvan’ esanda kuzalwa.

Lapho sigingqika khona,

Sihuba njengemimoya,

Sikhwelana nemimango

Egamanxwe yimifula

Eholob’ ibhek’ ezansi

Lapho kungabuywa khona —

Bath’ abadal’ uma besho

KukwaLulwandl’ olumnyama

Olugubhayoluveva

Selokhu bavul’ amehlo.

Nami ngimile phezulu.

Ngiqoshem’ eMkhambathini

Ngabuka phansi ezansi,

Ngabona kuthunq’ intuthu,

Ngabuza ngingenalwazi,

Bangihlebel’ endlebeni,

Bangikhombisa kusuka

Phezulu koMgungundlovana

Kudwebe kushon’ eMhlali

Nangenhla kwaseMgungundlovu.

Ngaqala ngamangala

Ngibon’ amasim’ amnyama

Ekhihliz’ ikhab’ ummbila,

Namabel’ esevuthiwe,

Amajuba nezintaka

Zitshiloz’ emagatsheni

Ziwenanel’ ukuvuthwa.

Amehl’ am’ adonsekela

Phezulu kwezinkangala

Ngibona zikhwel’ imingqangu.

Kuzo ngabona kukhwela

Izintokaz’ ezimnyama

Zithwele amagobongo

Ziwayekelel’ akhanda,

Nemizimb’ icwebezela

Ngenxa yokuzicwengela

Zifun’ udumo lwesizwe.

Ngemva kwalezi zinkehli

Ngibon’ amashob’ emile,

Nezihlangu zezinsizwa.

Ngabona nokushelana

Kwezintombi nezinsizwa.

Ngabon’ amasok’ enqoba,

Ziwakhunga ngobuhlalu.

Ngema ngafikelw’ umona,

Ngaziduduza nganxanye.

Lapho ngibheka ngaphansi

Kwemiseng’ ebiseduze,

Ngibon’ imihlambi emihle

Yezimbuzi neyezimvu.

Phakathi kwayo ngabona

Abelusi beyinqanda,

Bayiqondis’ emakhaya.

Ngabheka ngakwaLulwandle,

Ngahlangana nofasimbe,

Ngabethwa ngumoy’ omnandi,

Wez’ usondela ngemithi,

Ngalalela ngaguquka,

Kant’ ilanga lishonile.

Ngabheka phans’ emfuleni,

Ngabon’ amanz’ esekhanya,

Kwangath’ asekhanyisiwe.

Kanjal’ isithunzi sami

Naso savela phakathi;

Ngazibuka nganeliswa.

Phans’ eMlazi noMkhomazi,

Uyovakashela khona

Uzibone lezi zinto.

Ziyokuvul’ inhliziyo.

Amanzi ayokukhanya,

Ekhanyisw’ izinkanyezi

Zasezulwini emafini.

Um’ unenhliziy’ egcwele,

Uyohlala phans’ ubonge

Amathong’ oyihlomkhulu

Akuzalela kwaZulu,

KwaBuhlebungayindawo,

KwaMfulisagcwelamanzi,

KwaTshanibuseluhlaza.

Imikhambathi yakhona

Nasebusik’ iyathela,

Kant’ imith’ iphundlekile,

Kayinamandl’ okuvuka.

Yebo, nami ngiyothela

Ngigcwal’ amajikijolo,

Ngiyethe njengamasundu

Agcwel’ izihlekehleke,

Ngay’ inyanga yomkhambathi,

Phansi kwelakithi kwaZulu.

Ngiyokuma ngithi phuhle,

Ngifuzane nezintaba

EzikwaDedangendlale,

Ezinekhambi lobuhle

Engibone lidl’ umLungu,

Wahamba wahamba wema,

Wamisa nemoto yakhe,

Waphuma wahlala phansi,

Wakhiph’ igudu wabhema,

Wabuka waze wakhala.

Nami kaningi nginjalo,

Ngidakwa yilezi zintaba,

Ngilahleka ngingatholwa,

Ngedukile ngezigodi

Eziqhakaz’ izimbali

Zihlanganisil’ iphunga

Leminduze namazibu

Aqhakaz’ esizibeni,

Ahlobis’ amanz’ athule

Ecwebe ngohlaz’ oluhle.

Ngidakwe ngaphuphutheka

Ngaze ngaficwa yinkungu.

Ngiphakathi namahlathi

Ngahlangana nezimfene,

Zangethusa zingikhuza.

Ngalalela kud’ ongoqo

Banikezelan’ igama

Abalicula ngokuhlwa.

Ngezwa kuvuka nezinye

Izilwane nezinyoni.

Ngabon’ uzavol’ engikha,

Ngasengel’ abantabakhe.

Ngalala phansi kwenyanga

Ngibelethwe ngumhlabathi;

Isiphuku kungutshani,

Ngacamel’ esiqundwini.

Ngashayana nengqimphothwe

Ngibukel’ izinkanyezi

Ziphuma zishon’ ezansi,

Nomthal’ uguquka nezwe.